Απαντητική επιστολή προς τον Βουλευτή Ν. Λέσβου και Αναπληρωτή Τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Γιάννη Μπουρνού, απέστειλε η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, κ. Ίλβα Γιόχανσον.
Ο Γιάννης Μπουρνούς είχε αποστείλει επιστολή στην κ. Γιόχανσον στις 28 Μαρτίου, με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή της στη Λέσβο, σχετικά με την κατάσταση στο προσφυγικό, αλλά και το υπό διαπραγμάτευση νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης & Ασύλου, εκφράζοντας τον προβληματισμό και την ανησυχία του για τα αδιέξοδα που μονιμοποιεί το Σύμφωνο για τα ελληνικά νησιά, αλλά και την αντίθεσή του στην κατασκευή νέων υπερδομών.
Στην επιστολή της η κ. Γιόχανσον ευχαριστεί τον Γιάννη Μπουρνού για τον διάλογο που άνοιξε για το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα και αναγνωρίζει τις προσπάθειες των πολιτών να αντιμετωπίσουν τις άμεσες συνέπειες της άφιξης αιτούντων άσυλο και μεταναστών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Η Ευρωπαία Επίτροπος υπερασπίζεται το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης & Ασύλου, το οποίο διακηρυκτικά αναφέρει ότι κανένα Κράτος-Μέλος της ΕΕ δεν θα έπρεπε να επωμίζεται δυσανάλογες υποχρεώσεις και ότι η συνεισφορά στα μέτρα αλληλεγγύης είναι υποχρεωτική. Ξεχνά βέβαια να αναφέρει ότι το υπό συζήτηση σχέδιο του Συμφώνου προβλέπει εθελοντική αλληλεγγύη, δίνοντας τη δυνατότητα σε κράτη-μέλη που αρνούνται να δεχθούν μετεγκαταστάσεις, να “εξοφλήσουν” τις υποχρεώσεις τους μέσω οικονομικής και τεχνικής συνδρομής στα κράτη πρώτης εισόδου…
Η κ. Γιόχανσον κάνει επίσης αναφορές στο Μνημόνιο Συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την ελληνική κυβέρνηση, στις πρωτοβουλίες μετεγκατάστασης ευάλωτων ασυνόδευτων ανηλίκων, αλλά και στις προβλέψεις του νέου Συμφωνου για τη διαδικασία Ασύλου.
Τέλος, η κ. Γιόχανσον στην επιστολή της αποδομεί πλήρως το αφήγημα των κ.κ. Μητσοτάκη και Μηταράκη καθώς και των τοπικών απολογητών τους στα νησιά περί κατασκευής “κλειστών ΚΥΤ”, αναφέροντας επί λέξει ότι “οι Ελληνικές Αρχές έχουν επιβεβαιώσει ότι οι διαμένοντες στα νέα κέντρα θα μπορούν να εισέρχονται και να εξέρχονται κατά βούληση” κάνοντας χρήση ειδικής κάρτας. “Μόνο τα προαναχωρησιακά κέντρα, για όσους έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής, θα είναι κλειστά”, συνεχίζει η κ. Γιόχανσον.
Ο Γιάννης Μπουρνούς δήλωσε σχετικά: “Ευχαριστώ την Επίτροπο Γιόχανσον για την αναλυτική απάντησή της στην επιστολή μου. Δυστυχώς το υπό διαπραγμάτευση Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης & Ασύλου χρειάζεται ριζικές αλλαγές, για να αποβεί δίκαιο για τις χώρες πρώτης υποδοχής και να οδηγήσει σε αποφασιστική ελάφρυνση των νησιών μας και -πάλι δυστυχώς- η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν σκοπεύει να διεκδικήσει τέτοιες αλλαγές, αφού έχει αποδεχθεί για τη χώρα μας το ρόλο του δεσμοφύλακα της Ευρώπης. Εμείς θα συνεχίσουμε το διάλογο με τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και συγχρόνως τον αγώνα μέχρι τη δικαίωση των νησιωτών: την αποφασιστική αποσυμφόρηση των νησιών και την μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ μέσω μηχανισμών υποχρεωτικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης”.
20/5/21
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΡΝΟΥΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Ν.ΛΕΣΒΟΥ
Αναπληρωτής Τομεάρχης Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις
ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Προς την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, κ. Ίλβα Γιόχανσον
Αγαπητή Επίτροπε Γιόχανσον,
Με την ευκαιρία της επίσκεψής σας στη Λέσβο, επιτρέψτε μου να μοιραστώ ορισμένες σκέψεις σχετικά με το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, καθώς το πρόγραμμά σας -φαντάζομαι- δεν περιλαμβάνει διαβούλευση με τους τοπικούς Βουλευτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Πρόσφατα, η Βουλή των Ελλήνων τίμησε τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Συχνά αναρωτιέμαι πώς βλέπουν οι πολίτες της Λέσβου την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) σήμερα, μετά από τη στάση της απέναντι στα πρωτοφανή γεγονότα που αντιμετωπίζει το νησί μας από το 2015. Η Λέσβος φαίνεται να «τιμωρείται», μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται στα θαλάσσια σύνορα της ΕΕ με την Τουρκία.
Αυτή η στάση αντικατοπτρίζεται επίσης στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης: η ΕΕ προσπαθεί να συμφιλιώσει, αφενός, τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών και τα δικαιώματα των νότιων κρατών που υποδέχονται τους πρόσφυγες και, αφετέρου, τις δημαγωγικές και ξενοφοβικές εμμονές ορισμένων συντηρητικών κυβερνήσεων της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, οι οποίες τρέμουν,
να μην αναστατώσουν τα πιο αντιδραστικά τμήματα του εκλογικού τους σώματος. Το συμπέρασμα είναι ότι, για άλλη μια φορά, αυτοί που έχουν δίκιο αδικούνται.
Είναι αλήθεια ότι το Σύμφωνο αντιμετωπίζει το ζήτημα ως ευρωπαϊκό πρόβλημα, για το οποίο πρέπει να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική. Ωστόσο, δεν λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ανάπτυξη μιας πραγματικά κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, με κοινή πολιτική κατανομής των αιτούντων διεθνή προστασία και εξέτασης των αιτήσεών τους.
Το κύριο πρόβλημα παραμένει η συσσώρευση αιτούντων άσυλο στα κράτη-μέλη πρώτης εισόδου και, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας, σε 3-4 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Το πρόβλημα αυτό δεν αντιμετωπίζεται, καθώς η ΕΕ δεν δημιουργεί ένα σταθερό, υποχρεωτικό μηχανισμό μετεγκατάστασης βάσει κριτηρίων αναλογικότητας για κάθε χώρα της ΕΕ.
Ένας τέτοιος μηχανισμός θα απέτρεπε από την αρχή τη συμφόρηση στα νησιά και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και των μεταναστών. Αντιθέτως, το Σύμφωνο προβλέπει έναν μηχανισμό “εθελοντικής αλληλεγγύης”, δηλαδή αλληλεγγύης ανάλογα με τις διαθέσεις των κκ. Κουρτζ (Αυστρία) και Όρμπαν (Ουγγαρία) και τις εκλογικές ισορροπίες στις βόρειες χώρες.
Όλα αυτά είναι μια πραγματική πρόκληση για εμάς, τους νησιώτες. Δεν ζούμε εθελοντικά στα σύνορα της ΕΕ, εδώ γεννηθήκαμε. Τόσο τα προσφυγικά όσο και τα μεταναστευτικά ρεύματα προορίζονται για τη Βόρεια Ευρώπη, ακριβώς επειδή η Νότια Ευρώπη έχει ερημοποιηθεί παραγωγικά, μετά από δεκαετίες λιτότητας, κατ’ επιταγή των Βρυξελλών και της συντηρητικής συναίνεσης που κυριαρχεί στην Ευρωζώνη. Τιμωρούμαστε διπλά.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αγωνίστηκε και κατάφερε να γίνει η προσφυγική κρίση ευρωπαϊκό και ευρωτουρκικό ζήτημα. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση, εξυπηρετώντας τις φιλοδοξίες ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν το προνόμιο να μην αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στα σύνορα και τα εδάφη τους, το μετατρέπει σε ελληνοτουρκικό. Ως εκ τούτου, αποδέχεται πλήρως τον ρόλο του δεσμοφύλακα της Ευρώπης.
Το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου επιβεβαιώνει αυτόν τον σχεδιασμό, αφού μονιμοποιεί τη μετατροπή των νησιών σε τεράστια προσφυγικά στρατόπεδα, σε φυλακές με δεσμοφύλακες τους νησιώτες. Ιδίως όταν υπάρχει μια πρόθυμη κυβέρνηση όπως η σημερινή, αλλά και πρόθυμες τοπικές δημοτικές αρχές.
Η προθυμία αυτή προκύπτει και γιατί κάποιοι στην Αθήνα, αλλά και τοπικά, βλέπουν το πρόβλημα σαν χρυσοτόκο όρνιθα, που γεννά ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, για να εξυπηρετούνται κυβερνητικοί φίλοι και οι εταιρίες τους. Αναρωτιέμαι αν στις Βρυξέλλες έχετε πλήρη εικόνα για το πού καταλήγουν τα χρήματα που δίνονται για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Πού οδηγούμαστε λοιπόν; Στη δημιουργία κλειστών κέντρων κράτησης, χωρητικότητας πέντε και έξι χιλιάδων ανθρώπων, όπως μαρτυρά αφενός το μνημόνιο μεταξύ του ελληνικού Υπουργείου Μετανάστευσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφετέρου η προκήρυξη για τη σίτιση – που έχει μάλιστα τετραετή διάρκεια.
Για να δικαιολογηθεί η δημιουργία αυτών των νέων Κέντρων, πρέπει να υπάρχουν και οι αναγκαίοι αριθμοί. Γι αυτό και δεν προχωρά η μαζική αποσυμφόρηση της Λέσβου. Για να δικαιολογούν οι αριθμοί των προσφύγων και μεταναστών που παραμένουν στη Λέσβο, τα κονδύλια που ξοδεύονται, για να ωφελούνται οι μεσάζοντες, σαν αυτούς που πρόσφατα πήραν 6,2 εκατομμύρια ευρώ για «συμβουλευτικές υπηρεσίες» στο Υπουργείο Μετανάστευσης.
Αυτή είναι η ζοφερή πραγματικότητα στη Λέσβο, κυρία Γιόχανσον, παρότι, είμαι σίγουρος, ότι οι Έλληνες κυβερνώντες προσπαθούν να σας πείσουν για το αντίθετο. Και από εσάς, ως Ευρωπαία πολιτικός που προέρχεται από τη σκανδιναβική σοσιαλδημοκρατική παράδοση, περιμένουμε να συνεισφέρετε, ώστε να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα και όχι να διαιωνιστεί.
Παραμένω στη διάθεσή σας για ανταλλαγή απόψεων,
Γιάννης Μπουρνούς
Βουλευτής Ν.Λέσβου
Αναπληρωτής Τομεάρχης Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις
ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Ylva Johansson
Μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Εσωτερικές Υποθέσεις
Βρυξέλλες, 19 Μαΐου 2021
Αγαπητέ κ. Μπουρνού,
Σας ευχαριστώ που μου γνωστοποιήσατε τους προβληματισμούς σας για το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο καθώς και για το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ελλάδα στα τέλη Μαρτίου, είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τους πολίτες και τις τοπικές αρχές στη Λέσβο και να συζητήσω μαζί τους τις προσπάθειές τους να ανταποκριθούν στις άμεσες συνέπειες της άφιξης αιτούντων άσυλο και μεταναστών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Όπως επισημαίνετε κι εσείς, οι προκλήσεις της μετανάστευσης είναι κοινές και απαιτούν προσπάθειες και λύσεις από κοινού. Γι’ αυτό και το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο ξεκινά με την προϋπόθεση ότι κανένα Κράτος Μέλος δεν θα έπρεπε να επωμίζεται δυσανάλογες υποχρεώσεις και ότι η συνεισφορά στα μέτρα αλληλεγγύης είναι υποχρεωτική. Για να το διασφαλίσει αυτό, το Νέο Σύμφωνο εισάγει ένα σύστημα υποχρεωτικής αλληλεγγύης, βασισμένo σε ποσοστά κατανομής και σε ένα εύρος μέτρων που περιλαμβάνουν μετεγκατάσταση, επικουρούμενες επιστροφές, αλλά και ενίσχυση υποδομών και επιχειρησιακή στήριξη. Επίσης, το Σύμφωνο προτείνει να ενισχυθούν οι διεθνείς συνεργασίες με σκοπό να εξασφαλιστεί αποτελεσματικότητα στις επιστροφές, να καταπολεμηθεί καλύτερα η διακίνηση μεταναστών και να αναπτυχθούν νόμιμοι δίοδοι μετανάστευσης.
Κατά τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή έχει διαθέσει σημαντική χρηματοδοτική, επιχειρησιακή και τεχνική βοήθεια για τη στήριξη της Ελλάδας. Στις 3 Δεκέμβρη 2020, ένα Μνημόνιο Συνεργασίας συνάφθηκε μεταξύ της Επιτροπής, της Ελληνικής Κυβέρνησης και των Υπηρεσιών της ΕΕ για πιλοτικές νέες εγκαταστάσεις στη Λέσβο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή οργάνωσε μια Ομάδα Ειδικού Σκοπού (Task Force) για Διαχείριση Μετανάστευσης. Μέσα από αυτές τις κοινές προσπάθειες επιτεύχθηκε πρόοδος στην επιτάχυνση των διαδικασιών και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Ο αριθμός μεταναστών και προσφύγων που ζουν στη Λέσβο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου μειώθηκε από 42.000 το 2019 σε κάτω από 12.000 τον Απρίλιο 2021. Η Επιτροπή συνεχίζει να συνεργάζεται στενά με τις Ελληνικές Αρχές για να εξασφαλίσει την έγκαιρη εκπλήρωση των στόχων του Μνημονίου Συνεργασίας και να βελτιώσει περαιτέρω το σύστημα υποδοχής.
Επιπλέον, η Επιτροπή παρέχει χρηματοδοτική στήριξη και συνεχίζει τις προσπάθειες συντονισμού στο τρέχον πρόγραμμα εθελούσιας μετεγκατάστασης. Από την έναρξή του ένα χρόνο πριν, περισσότερα από 3.700 ασυνόδευτα παιδιά, παιδιά με σοβαρά προβλήματα υγείας και άλλες ευαλωτότητες, μαζί με τις οικογένειές τους, έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα σε άλλα Κράτη Μέλη και συνεργαζόμενες χώρες.
Με το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ο απρόσκοπτος καθορισμός της κατάλληλης διαδικασίας για τα πρόσωπα που εισέρχονται στην ΕΕ, θα βοηθήσει στη γρήγορη εξακρίβωση των αιτούντων άσυλο που χρήζουν διεθνούς προστασίας και θα εξασφαλίζει την ταχεία επιστροφή όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις.
Τέλος, όσον αφορά τα νέα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης Πολλαπλών Σκοπών (ΚΥΤ ΠΣ) τα οποία θα αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα κέντρα στα νησιά, οι Ελληνικές Αρχές έχουν επιβεβαιώσει ότι οι διαμένοντες στα νέα κέντρα θα μπορούν να εισέρχονται και να εξέρχονται κατά βούληση, καθώς θα τοποθετηθεί ένα σύστημα με κάρτες πρόσβασης. Μόνο τα προαναχωρησιακά κέντρα, για όσους έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής, θα είναι κλειστά. Τα ΚΥΤ Πολλαπλών Σκοπών θα κατασκευαστούν σε πλήρη συμφωνία με τις σχετικές προβλέψεις και προδιαγραφές της ΕΕ.
Οι προτάσεις της Επιτροπής για το Σύμφωνο εξισορροπούν τις αρχές της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής των υποχρεώσεων και συνιστούν την μόνη οδό για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης, Ευρωπαϊκής προσέγγισης στη διαχείριση της μετανάστευσης. Οφείλουμε να εξασφαλίσουμε την εποικοδομητική συμβολή όλων στην επίτευξη ενός πολιτικού συμβιβασμού στα βασικά σημεία του Συμφώνου. Είναι προς το συμφέρον κάθε Κράτους Μέλους και της Ένωσης σαν σύνολο.
Με εκτίμηση,
Ylva Johansson
