Οι μύθοι κατέρρευσαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που «προσκαλούσε» τους μετανάστες, δεν κυβερνάει πλέον, όμως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες συνεχίζουν να έρχονται στο νησί. Οι 3500, που παρέδωσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν ήδη γίνει 6000 και συνεχώς αυξάνονται. Ο αρμόδιος υπουργός ανακάλυψε ότι οι αιτίες του προσφυγικού ζητήματος είναι γεωπολιτικές και τα θαλάσσια σύνορα δεν στεγανοποιούνται. Η Νέα Δημοκρατία σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, όλα τα προηγούμενα χρόνια, αντιμετώπισε την προσφυγική κρίση σαν μια ευκαιρία να πλήξει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και να αποκομίσει κομματικό όφελος. Αγκάλιασε και ενθάρρυνε κάθε ακραία, ξενοφοβική, ρατσιστική πρωτοβουλία. Τα κατάφερε και τώρα καλείται να αναμετρηθεί με τους δαίμονες, που η ίδια απελευθέρωσε, χωρίς προετοιμασία, χωρίς σχέδιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ανάλαβε με απόφαση του Ελληνικού λαού το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε αντίθεση με τη Νέα Δημοκρατία, σκοπεύουμε να ασκήσουμε υπεύθυνη και δημιουργική αντιπολίτευση. Καταθέτουμε στην κοινωνία, τις αρχές και τους συλλογικούς φορείς μια ολοκληρωμένη πρόταση, προϊόν συλλογικής επεξεργασίας, που αξιοποιεί τη γνώση και τις εμπειρίες της περιόδου 2015 – 2019. Πιστεύουμε ότι μπορεί να αποτελέσει έναυσμα και βάση για μια σοβαρή συζήτηση και να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ευρέως αποδεκτού σχεδίου.
Α. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών είναι ένα τεραστίων διαστάσεων παγκόσμιο φαινόμενο, με εξαιρετικά σύνθετα και συνεχώς μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά και εκφάνσεις. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους ( 2018), μετακινήθηκαν από τον τόπο τους 70. 000.000 άνθρωποι. Οι μετακινήσεις πληθυσμών αποτελούν μόνιμο χαρακτηριστικό, παρατηρούνται σε όλες τις ιστορικές περιόδους, αλλά στις μέρες μας παρουσιάζουν έξαρση για τρεις βασικούς λόγους:
1. Το τέλος του ψυχρού πολέμου και η ρήξη των ισορροπιών που είχαν παγιωθεί, προκαλεί έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Ο κόσμος και οι φυσικοί του πόροι ξαναμοιράζονται, αυτό προκαλεί γεωπολιτική αστάθεια, τροφοδοτεί εντάσεις, συγκρούσεις, αλλαγές καθεστώτων, πολέμους και δημιουργεί κύματα προσφύγων.
2. Η κυριαρχία ενός, επιθετικού, αδηφάγου καπιταλισμού αυξάνει ραγδαία την οικονομική ανισότητα, συσσωρεύει τον πλούτο σε λίγους, οδηγεί εκατοντάδες εκατομμύρια στη φτώχεια και την εξαθλίωση και τους αναγκάζει να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να αναζητήσουν αλλού καλύτερη ζωή.
3. Η κλιματική κρίση, η οποία εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς σε κλιματική κατάρρευση, θα καταστήσει σε λίγες δεκαετίες, μεγάλες περιοχές του πλανήτη μη κατοικήσιμες, λόγω συχνών ακραίων καιρικών φαινομένων ή ερημοποίησης. Είναι πολύ πιθανό, οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών να αποτελέσουν το κύριο χαρακτηριστικό του 21 αιώνα.
Β. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Επειδή κανένα κράτος, όσο ισχυρό και να είναι, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του την προσφυγική κρίση, η χώρα μας το εντάσσει στο πλαίσιο μια κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής. Η ηγεσία της Ε. Ε., πιεζόμενη από τη ραγδαία άνοδο του ακροδεξιού εθνικισμού, εφαρμόζει μια πολιτική, που στοχεύει να κρατήσει τους προσφυγικούς πληθυσμούς μακριά από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται η κοινή δήλωση Ε. Ε – Τουρκίας ( Μάρτιος 2016 ), με την οποία χρηματοδοτείται η Τουρκία για να κρατάει του πρόσφυγες στο έδαφός της. Δυστυχώς, δεν αρκείται σε αυτό. Καταπατώντας κάθε έννοια κοινοτικής αλληλεγγύης και κοινών συνόρων, επιβάλλει την παραμονή , όσων περνάνε τα σύνορα, στην χώρα πρώτης εισόδου ( με μοναδική εξαίρεση την επανασύνδεση οικογενειών ), αντί της αναλογικής κατανομής σε όλα τα κράτη της Ε. Ε. Επιπλέον, με τον περίφημο γεωγραφικό περιορισμό, δηλαδή την υποχρεωτική παραμονή των αιτούντων διεθνούς προστασίας ( άσυλο ) στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, μέχρι την οριστική εκδίκαση του αιτήματος, τοποθετεί ένα ακόμη εμπόδιο στη κίνηση προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη και αναγκάζει τη Σάμο και τα υπόλοιπα 4 νησιά, να φιλοξενούν πολλαπλάσιο αριθμό ανθρώπων, από αυτούς που επιτρέπουν τα πληθυσμιακά δεδομένα, οι χώροι και οι υποδομές, με αποτέλεσμα, οι μεν πρόσφυγες να εξαθλιώνονται, οι δε κάτοικοι να βλέπουν την κοινωνική και οικονομική ζωή να δυσκολεύει. Η κατάργηση του γεωγραφικού περιορισμού και η αναλογική κατανομή προσφύγων και μεταναστών σε όλη την επικράτεια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για δοθεί αποτελεσματική λύση που θα αντέξει στο χρόνο.
Γ. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Ή ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ – Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΥΛΟΥ
Η συζήτηση για το αν πρόκειται για πρόσφυγες ή μετανάστες, είναι ανούσια και αποπροσανατολιστική. Η χρήση των λέξεων πρόσφυγας, μετανάστης, λαθρομετανάστης στο δημόσιο διάλογο είναι απολύτως ιδεολογική και περιγράφει τη διάθεση του χρήστη απέναντί τους (φιλική, ουδέτερη, εχθρική).
Σύμφωνα με το διεθνές και εθνικό δίκαιο, χαρακτηρίζονται άτομα αιτούντα διεθνούς προστασίας. Με τη υποβολή του αιτήματος ασύλου, τους χορηγείται νομιμοποιητικό έγγραφο, που τους δίνει το δικαίωμα να διαμένουν και να εργάζονται στη χώρα, μέχρι να λάβουν οριστική απάντηση. Αν η απάντηση είναι καταφατική, αποκτούν τη ιδιότητα του πρόσφυγα με τη βούλα του Ελληνικού κράτους. Αν η απάντηση είναι αρνητική, δεν θεωρούνται πρόσφυγες και εκδίδεται διαταγή απέλασης. Κατά συνέπεια η απόφαση για το αν κάποιος είναι πρόσφυγας ή όχι, λαμβάνεται εκ των υστέρων από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και δεν προδικάζεται. Η εξέταση του αιτήματος είναι αυστηρά ατομική και περιέχει την ενδελεχή αξιολόγηση και διερεύνηση των λόγων που επικαλείται ο αιτών, για να κριθεί η αξιοπιστία τους και είναι από τη φύση της χρονοβόρα. Η πρόσφατη εξαγγελία της κυβέρνησης της Ν Δ, για κατάργηση της εξέτασης σε δεύτερο βαθμό, αφ’ ενός μεν. έρχεται σε αντίθεση με μια γενική αρχή του δικαίου ( το δικαίωμα ένστασης σε διοικητικές αποφάσεις ), αφ’ ετέρου δε, ενδέχεται να καθυστερήσει, αντί να επιταχύνει την διαδικασία, διότι θα αυξηθεί ο αριθμός των προσφυγών στα διοικητικά δικαστήρια.
Δ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ( Μ. Κ. Ο. )
Η παγκόσμια, αλλά και η εγχώρια ακροδεξιά ενοχοποιεί τις Μ. Κ. Ο. για ότι κακό συμβαίνει στη γη, από τις φωτιές στον Αμαζόνιο, μέχρι την προσφυγική κρίση. Η αλήθεια είναι ότι η προσφυγική κρίση και η αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να ανταποκριθεί με επάρκεια, δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για να δραστηριοποιηθούν Μ. Κ. Ο. Η μεγάλη αύξηση του προσφυγικού πληθυσμού στη Σάμο από το φθινόπωρο του 20018 μέχρι σήμερα, οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση του αριθμού των Μ. Κ. Ο. στο νησί. Υπάρχουν Μ. Κ. Ο. που κερδοσκοπούν, άλλες που παρέχουν αμφίβολες υπηρεσίες και κάποιες που είναι απαραίτητες. Αν για παράδειγμα, αποχωρήσει η Μ. Κ. Ο., που προσφέρει υπηρεσίες διερμηνείας, την επομένη θα καταρρεύσουν η υπηρεσία πρώτης υποδοχής, η υπηρεσία ασύλου και θα βουλιάξει το νοσοκομείο. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι η δαιμονοποίηση ή η αγιοποίηση των Μ. Κ. Ο., αλλά αυστηρός έλεγχος του κράτους στις δραστηριότητές τους, με έμφαση στην οικονομική διαχείριση, ιδιαίτερα όσων υλοποιούν χρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Ε. ΑΜΚΑ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ
Η απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει την έκδοση ΑΜΚΑ στους αιτούντες διεθνούς προστασίας, εκτός από απάνθρωπη, διότι στερεί την πρόσβαση σε γιατρό και φάρμακα από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, είναι επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία, ειδικά στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Τα προηγούμενα χρόνια η υγειονομική επιτήρηση, οι μαζικοί εμβολιασμοί και η πρόσβαση στο νοσοκομείο, δηλαδή η ευχερής και ανεμπόδιστη σχέση του προσφυγικού πληθυσμού με το δημόσιο σύστημα υγείας, απέτρεψε την εκδήλωση επιδημιών και τη μετάδοση νοσημάτων στον τοπικό πληθυσμό. Ο αποκλεισμός από το σύστημα υγείας, η διακοπή των εμβολιασμών, η αδυναμία εντοπισμού και έγκαιρης θεραπείας των μεταδοτικών νοσημάτων, θα δημιουργήσουν συνθήκες για εκδήλωση μαζικών επιδημιών, οι οποίες αργά ή γρήγορα θα εξαπλωθούν στην κοινότητα.
ΣΤ. ΤΟ ΔΙΠΛΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
Είναι αυτονόητο, ότι μια πολιτισμένη, δημοκρατική κοινωνία οφείλει να αντιμετωπίζει την προσφυγική κρίση σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες του ανθρωπισμού και εφαρμόζοντας τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Η ιδέα του διπλού δικαιώματος, προάγει μια πολιτική που θα διασφαλίζει ταυτόχρονα, τόσο, τα δικαιώματα των φιλοξενούμενων ( στέγη- τροφή – ατομική υγιεινή – υγεία – εκπαίδευση ), όσο και τα δικαιώματα των μονίμων κατοίκων ( αίσθημα ασφάλειας, ανεμπόδιστη πρόσβαση στο δημόσιο χώρο και τις υπηρεσίες, καθαριότητα, ομαλή κοινωνική και οικονομική ζωή ). Η εμπειρία 25 χρόνων διαχείρισης προσφυγικών ροών στη Σάμο έχει αποδείξει, ότι η περιοχή μπορεί να φιλοξενήσει προσωρινά περιορισμένο αριθμό προσφύγων, ώστε οι ίδιοι να ζουν σε ανθρώπινες συνθήκες και η ζωή της πόλης να μην διαταράσσεται. Αυτό ο αριθμός καθορίζεται από τον πληθυσμό, τους χώρους, τις υποδομές και τις υπηρεσίες και δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 1000 – 1500 ανθρώπους. Όσο αυτό το όριο ξεπερνιέται οι πρόσφυγες εξαθλιώνονται και η ζωή των κατοίκων δυσκολεύει.
Η ευρεία αποδοχή αυτού του στόχου και η επιτυχής διεκδίκησή του προϋποθέτει νηφάλια προσέγγιση, ψυχραιμία και ρεαλισμό, σύνθεση απόψεων και κυρίως απομόνωση των ακραίων φωνών, που καλλιεργούν την εχθροπάθεια, αυξάνουν την ένταση, σπέρνουν το μίσος, διχάζουν τους ανθρώπους και θέτουν σε δοκιμασία την κοινωνική συνοχή. Το τελευταίο διάστημα, οι ακροδεξιοί, συμπεριλαμβανομένων και στελεχών της Νέας Δημοκρατίας, χρησιμοποιούν, όλο και πιο συχνά τις λέξεις «εισβολή» και «εισβολείς». Πέρα από το αναληθές του πράγματος, αυτή η ρητορική, σε συνθήκες κορύφωσης της προσφυγικής κρίσης, διεγείρει αντανακλαστικά κοινωνικού αυτοματισμού και μπορεί να πυροδοτήσει βίαιες πράξεις αυτοδικίας, με απρόβλεπτα, καταστροφικά αποτελέσματα για την πόλη μας.
Ζ. ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ
1. Πρόκειται για κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που απαιτεί την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων με στόχο, μέχρι το τέλος του έτους ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών να περιοριστεί στους 2000 ανθρώπους.
2. Σε αυτό το διάστημα να εξασφαλιστούν αντίστοιχες θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα (υπάρχοντα κέντρα φιλοξενίας, δημιουργία νέων, αξιοποίηση προγραμμάτων για στέγαση σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα).
3. Άμεση μεταφορά όσων έχουν άρση γεωγραφικού περιορισμού (ευάλωτοι).
4. Προσωρινή άρση γεωγραφικού περιορισμού με απόφαση του αρμόδιου υπουργού (προβλέπεται από το νόμο) για να αντιμετωπιστεί σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.
5. Σταδιακή μεταφορά των υπολοίπων, μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος ( μείωση στους 2000 μέχρι 31/12/2019 ).
6. Ολοκλήρωση της κατασκευής του νέου κέντρου υποδοχής στην περιοχή Ζερβού, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020.
7. Μεταφορά προσφύγων και μεταναστών στο νέο κέντρο υποδοχής τον Μάρτιο του 2020, μήνα κατά τον οποίο διαχρονικά παρατηρείται ο μικρότερος αριθμός προσφύγων και μεταναστών στο νησί.
8. Οριστική διακοπή της λειτουργίας του κέντρου υποδοχής στο Βαθύ και παραχώρησή του στο Δήμο ανατολικής Σάμου.
9. Γραπτή δέσμευση της κυβέρνησης, ότι δεν θα λειτουργήσουν ταυτόχρονα τα δυο κέντρα υποδοχής και ολοκλήρωση της παραχώρησης πριν την έναρξη λειτουργίας του νέου κέντρου.
10. Θεσμοθέτηση ασφαλιστικής δικλείδας, που θα προβλέπει ότι, εάν ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών υπερβαίνει την χωρητικότητα του νέου κέντρου υποδοχής, θα γίνεται αυτόματα άρση γεωγραφικού περιορισμού και οι πλεονάζοντες θα μεταφέρονται άμεσα στην ενδοχώρα.
13/10/2019
Ν.Ε ΣΥΡΙΖΑ ΣΑΜΟΥ
