Αν κάνει κανείς μία βόλτα στους αρχαιολογικούς χώρους της Σάμου, θα διαπιστώσει ότι επιβάλλεται άμεσα να γίνει ο καθαρισμός από τα άγρια χόρτα που κρύβουν τα αρχαιολογικά ευρήματα και όπως λέει ο λαός είναι κάτι που «έπρεπε να είχε γίνει χθές». Προσωπικό δεν υπάρχει λένε οι αρχαιολόγοι και κάνουν ότι μπορούν αλλά δυστυχώς η κατάσταση είναι απογοητευτική.
Στο ίδιο έργο θεατές για ακόμα μια χρονιά. Η τουριστική σεζόν έχει αρχίσει, με τυμπανοκρουσίες η άφιξη του πρώτου charter, επίσης το ίδιο έργο και για την πύλη εισόδου στο Καρλόβασι, όλοι έτρεχαν μέχρι την τελευταία στιγμή για να πάρουν τις υπογραφές των Υπουργών, ώστε να λειτουργήσει κανονικά και νόμιμα η πύλη εισόδου.
Το Πυθαγόρειο εδώ και πολλά χρόνια θεωρείται η ναυαρχίδα του τουρισμού στη Σάμο. Και δίκαια. Γραφικό μέρος, όμορφες παραλίες, διάφορα μαγαζιά, αλλά πάνω απ’ όλα τα αρχαία ευρήματα. Ευπαλίνειο όρυγμα, Ναός της Ήρας, Μουσείο Πυθαγορείου, Κάστρο Λυκούργου Λογοθέτη και πολλά άλλα.
Εδώ και δύο μέρες επισκεφθήκαμε όλα αυτά τα μέρη για να διαπιστώσουμε την κατάσταση που βρίσκονται με την έναρξη της νέας τουριστικής σεζόν.
Και πραγματικά μόνο λύπη και θυμός για όλα αυτά που αντικρίσαμε. Μουσείο Πυθαγορείου, ειδικά ο εξωτερικός χώρος. Ανοικτό για το κοινό από Τρίτη μέχρι και Κυριακή από τις 08:00-15:00. Μέσα στο μουσείο όλα καλά. Στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου, το απόλυτο χάος. Τα χόρτα είναι πλέον πάρα πολλά, δεν μπορείς να περπατήσεις το χώρο, πιθανόν επικίνδυνο λόγω φιδιών και το οξύμωρο. Σε κάποια φωτογραφία θα δείτε ότι υπάρχει ένα στάντ, όπου με διάφορες φωτογραφίες και στοιχεία, προτρέπει τον επισκέπτη που θα βαδίσει και τι θα δει. Τι να δει όμως ο κακόμοιρος επισκέπτης; Μόνο χόρτα και τίποτα άλλο.
Να τονίσουμε ότι οι ξεναγοί γίνονται καθημερινά δέκτες παραπόνων από τους τουρίστες σχετικά με την υγιεινή, το επίπεδο καθαριότητας, ασφάλειας, ιατρικής κάλυψης κ.λ.π.
Σημαντικό πλεονέκτημα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πυθαγορείου είναι η χωροθέτησή του πλάι σε έναν πολύ σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, στο κέντρο της αρχαίας πόλης της Σάμου, αλλά και της σύγχρονης πόλης του Πυθαγορείου. Τα κτήρια που έχουν ανασκαφεί δίνουν μια σαφή εικόνα μιας συνοικίας της αρχαίας πόλης και της εξέλιξής της. Με χρηματοδότηση, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 (Ε.Π. Κρήτης & Νήσων Αιγαίου), 779.463,57 € έγιναν εκτεταμένες εργασίες συντήρησης, στερέωσης και διαμόρφωσης, έτσι ώστε ο χώρος είναι ανοικτός στους επισκέπτες. Και μόνο ανοικτός δεν είναι.
Παίρνουμε το δρόμο για το κάστρο του Λυκούργου Λογοθέτη. Εδώ και λίγα χρόνια δεν λειτουργεί. Το λουκέτο φαντάζει σε περίοπτη θέση. Πριν το Πάσχα όπως μας είπαν κάτοικοι άνοιξε για μερικές ημέρες αλλά μέχρι εκεί. Εικόνες εγκατάλειψης. Περίπου 6-7 προβολείς με καμένες λάμπες, σκουπίδια, κουτιά από μπύρες και αποτσίγαρα, τα χόρτα κι εκεί στην ημερήσια διάταξη.
Αριστερά του Πύργου Λογοθέτη και κάτω από το κοιμητήριο Πυθαγορείου, βρίσκεται η Παλαιοχριστιανική Βασιλική Κάστρου. Μόνο η πινακίδα θυμίζει κάτι τέτοιο. Το τοπίο παραπέμπει μάλλον και λίαν επιεικώς με όλο το σεβασμό σε μέρος όπου βοσκούν πρόβατα. Σε βοσκοτόπι. Κανείς δεν μπορεί να πλησιάσει ή και να περπατήσει μέσα στην τοποθεσία. Μέχρι εδώ πρόκειται για αρχαιολογικούς χώρους.
Πέρσι με μεγάλη χαρά μάθαμε για την κατασκευή μονοπατιού από τη θέση πάρκινκ (κοντά στο Δημοτικό σχολείο) μέχρι και το κάστρο του Λυκούργου Λογοθέτη. Το περπατήσαμε, το θαυμάσαμε και μάλιστα είπαμε πως με λίγα χρήματα, προσωπική-εθελοντική εργασία γίνονται τόσο ωραία έργα που τονίζουν τη μοναδικότητα της περιοχής.
Σήμερα που το περπατήσαμε όπως θα δείτε και στις φωτογραφίες, οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις είναι κατεστραμμένες. Λείπουν οι βάσεις, δεν υπάρχουν λάμπες, δεν… δεν… δεν… Θλίψη κι εδώ.
Επικοινωνήσαμε με τον Αντιδήμαρχο Πυθαγορείου κ. Βασίλη Βαλκαμλή. Προς τιμήν του ήταν ενήμερος για το θέμα και μάλιστα όπως μας είπε: «Δυστυχώς δεν μπορώ να παλέψω με κακούς ανθρώπους. Όπως θα είδατε, έχουν κλαπεί λάμπες και καλώδια και ορισμένοι κατέστρεψαν και τις βάσεις. Από τη Δευτέρα 30 Απριλίου θα γίνει η αποκατάσταση των ζημιών. Αλλά για τα χόρτα που μου αναφέρατε είναι θέμα της Αρχαιολογικής υπηρεσίας και σαν Δήμος δεν μπορούμε να παρέμβουμε».
Ο κ. Βασίλης Βαλκαμλής μας είχε όμως και καλά νέα. Το μεγάλο οικόπεδο που γειτνιάζει με το Δημοτικό Σχολείο Πυθαγορείου στο πρώτο δεκαήμερο του Μαϊου πρόκειται να εγκριθεί από την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ο χαρακτηρισμός του ως «Οικόπεδο για θέσεις πάρκινγκ». Όπως δήλωσε ο κ. Βαλκαμλής θα είναι μια ανάσα για το Πυθαγόρειο με 400 νέες θέσεις πάρκινγκ (αρκεί το παρκάρισμα να μην γίνεται άναρχα όπως λέμε εμείς).
Στην κατοχή μας έχουμε κι άλλες φωτογραφίες και από άλλα μέρη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, αλλά δεν δημοσιοποιούνται προστατεύοντας τον τόπο μας, ενώ άλλοι αν και θα έπρεπε να είχαν κάνει τα έργα ενωρίτερα, δυστυχώς εκθέτουν τον τόπο μας.
Κρίμα που για ακόμα χρονιά, βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Ξέραμε πότε θ’ αρχίσει η τουριστική περίοδος, ξέρoυμε τι αφίξεις θα έχουμε, ξέρουμε τι «πουλάμε», αλλά και πάλι είμαστε ανέτοιμοι. Δυστυχώς. Και θα πρέπει να καταλάβουμε ότι ο «ψαγμένος τουρίστας» δεν έρχεται μόνο για τη χωριάτικη σαλάτα, το τζατζίκι, τη θάλασσα, τις παραλίες, έρχεται και για άλλα. Έρχεται, γιατί έχει διαβάσει για τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Αν δεν προστατέψουμε εμείς το «προϊόν», τότε γιατί ζητάμε να έρχονται;
Όλα τα παραπάνω γράφονται με αγάπη και σεβασμό για τον τόπο και την ιστορία του.
Καλό καλοκαίρι…
Αλέξης Κομνηνός
