Με χαρά και έκπληξη είδα το καλοκαίρι που μας πέρασε, στην πλαγιά πάνω από το σιδερένιο γεφύρι, στο δρόμο προς Βαθύ, το έργο Land Art, του Σαμιώτη εικαστικού Χρήστου Κουτσουρά. Θεώρησα ότι αυτή η παρέμβαση στα καμένα αποτελεί μια ευκαιρία να αναρωτηθούμε όλοι μας, πως μπορεί η σύγχρονη τέχνη, να δράσει μέσα στο χώρο και ταυτόχρονα να μας κάνει πιο συνειδητούς στη σχέση μας με το περιβάλλον και τη φύση. Το καμένο δάσος μετουσιώνεται σε έργο τέχνης, αναγεννάτε και επαναπροσδιορίζεται. Ο καλλιτέχνης παρεμβαίνει στο χώρο, σε ένα χώρο «νεκρό», που ο άνθρωπος κατέστρεψε, για να του δώσει ζωή και να αφυπνίσει το θεατή μέσα από το βίωμα της ολοκληρωτικής καταστροφής .
Λίγες μέρες πριν τις γιορτές περνώντας από το ίδιο σημείο, διαπίστωσα ότι τα δέντρα που αποτελούσαν κομμάτι του έργου είναι λιγότερα και ότι η προοπτική του έργου μέσα στο τοπίο έχει χαθεί. Ρωτώντας έμαθα ότι μετά από σχετική άδεια, κάποια από τα δέντρα έχουν κοπεί. Η πρόθεση του καλλιτέχνη ήταν να αφεθούν εκτεθειμένα στις δυνάμεις της φθοράς από τη φύση. Αντί αυτού, το ανθρώπινο χέρι αποφάσισε για ακόμη μία φορά να παρέμβει και να παρακάμψει τη φύση και τις πρακτικές της.
Αναρωτιέμαι, γιατί ως άνθρωποι αδυνατούμε να σεβαστούμε την πνευματική δημιουργία; Γιατί κλείνουμε τα μάτια μπροστά σε κάτι τόσο ουσιαστικό όπως η τέχνη; Έργα σαν το Land Art, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να συμβάλουν στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση μικρών και μεγάλων.
Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες για να συνδεθεί η Σάμος με τη σύγχρονη τέχνη και να μπορεί να σταθεί στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα. Όμως φαίνεται πως ακόμα αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη δύναμη της τέχνης αυτής, τόσο σε συνειδησιακό όσο και σε αναπτυξιακό επίπεδο, ενώ την ίδια στιγμή σε άλλα μέρη του κόσμου καλλιτέχνες καλούνται να επέμβουν και να δημιουργήσουν στο χώρο, προσελκύοντας πλήθος επισκεπτών.
Τα δέντρα πια βρίσκονται κομμένα και ένα έργο που γεννήθηκε από την καταστροφή, καταδικάστηκε να αλλοιωθεί από κάποιον, αντί να αφεθεί εκτεθειμένο στη φυσική φθορά. Ας ελπίσουμε πως τα εναπομείναντα δέντρα θα παραμείνουν ανέπαφα στο χώρο, για να μας θυμίζουν τόσο το έργο του καλλιτέχνη όσο και τις καταστροφικές συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης στη φύση.
***Η Ευαγγελία Βακιάρου είναι φοιτήτρια της Ιστορίας Ελληνικού Πολιτισμού…
