Το να βλέπεις μια γυναίκα διαιτητή σε αγώνα ποδοσφαίρου δεν είναι και το πιο συνηθισμένο. Δειλά – δειλά όμως όπως βλέπουμε οι γυναίκες έχουν εισβάλει στο χώρο της διαιτησίας στο ποδόσφαιρο. Τρανό παράδειγμα η Ελλάδα, αλλά πρόσφατα και η Γερμανία. Γυναίκες σφυρίζουν ανδρικούς αγώνες. Στην ΕΠΣ Σάμου υπάρχουν δύο γυναίκες. Η κα Ρίγλη και η κα Τζόλα. Βρήκαμε την κα Αλίκη Ρίγλη και τις θέσαμε μερικές ερωτήσεις για το χώρο της διαιτησίας. Αναλυτικά:
Samostoday: Πως πήρες την απόφαση να γίνεις διαιτητής και αν υπήρξαν εμπόδια από την οικογένεια σου. Σε στηρίζουν ή ακόμα μπορεί ν’ αντιδρούν;
Αλίκη Ρίγλη: «Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου έβρισκα το ποδόσφαιρο πολύ ενδιαφέρον άθλημα. Παρακολουθούσα με τους φίλους μου και τον πατέρα μου σε πολύ νεαρή ηλικία αγώνες ποδοσφαίρου προσπαθώντας να καταλάβω πως παίζεται και γιατί χαρακτηρίζεται ανδρικό άθλημα.
Πριν κάποια χρόνια, όταν έκανα το μεταπτυχιακό μου στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου είχε δημιουργήσει η Α.Ε. Καρλοβάσου γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου στην οποία συμμετείχα (θέση: δεξί stopper) πηγαίνοντας ανελλιπώς σε όλες τις προπονήσεις και στους φιλικούς αγώνες που διεξαγόταν. Επίσης μας έκαναν μάθημα για τεχνική, διάφορα συστήματα και φυσικά για τους κανόνες του αθλήματος. Έτσι το αγάπησα περισσότερο και άρχισα να σκέφτομαι ότι πιθανόν να μην είναι αποκλειστικά ανδρικό προνόμιο στις μέρες μας. Όταν η ομάδα για διοικητικούς λόγους δεν κατάφερε να συμμετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα γυναικείων ομάδων ποδοσφαίρου, τα οποίο τη δεδομένη χρονική στιγμή ήταν Α’ κατηγορίας με τη συμμετοχή 14 ομάδων απ’ όλη την Ελλάδα υπήρξε απογοήτευση από μένα και τις συμπαίκτριές μου, οπότε καταλήξαμε σε φιλικούς αγώνες μεταξύ μας και δε σας κρύβω ότι κάθε φορά που μου δινόταν η ευκαιρία συμμετείχα και με τους φίλους μου σε κάποια τουρνουά 5Χ5 και 8Χ8. Στην πορεία το 2011 διοργανώθηκε από την ΕΠΣ Σάμου σεμινάριο για σχολή διαιτησίας και χωρίς δεύτερη σκέψη πήρα την απόφαση να συμμετέχω και να ζήσω την εμπειρία του ποδοσφαίρου από διαφορετική θέση και σκοπιά.
Η οικογένεια μου από την πρώτη στιγμή με στήριξε και συνεχίζει να με στηρίζει σε αυτή μου την απόφαση. Αισθάνονται πολύ υπερήφανοι για μένα 8 χρόνια τώρα. Ο μοναδικός ίσως φόβος που επισκίαζε τη χαρά τους ήταν τα πρώτα χρόνια μη τυχόν αντιμετωπίσω κάποια σύρραξη ή προστριβή ή μορφή βίας που άκουγαν κατά καιρούς να συμβαίνει στα γήπεδα. Άντε και λίγο τα μποφόρ κατά τη μετάβασή μου εκτός έδρας με το μικρό καράβι (χαχαχαχα ο μόνιμος φόβος της μητέρας μου)».
Samostoday: Το να είσαι μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο πώς είναι; Δέχεσαι πειράγματα με την καλή έννοια ή άσχημα; Σε σέβονται οι ποδοσφαιριστές;
Αλίκη Ρίγλη: «Δεν είναι καθόλου εύκολος χώρος. Το ότι είσαι γυναίκα και μάλιστα διαιτητής αποτελεί αυτόματα πρόκληση για τον εκάστοτε ποδοσφαιριστή ή παράγοντα. Στο ξεκίνημά μου, έπρεπε σε κάθε αγώνα που συμμετείχα να αποδεικνύω εις διπλούν απ’ ότι ένας άντρας διαιτητής ότι βρίσκομαι επάξια στο χώρο επιτελώντας με σεβασμό τους κανόνες του παιχνιδιού, με τις γνώσεις μου στο αντικείμενο και πάνω απ’ όλα σεβόμενη τον κάθε παίκτη ξεχωριστά. Ακόμη και λάθος αποφάσεις που πιθανότατα να προέκυπταν αφενός από απειρία και αφετέρου από το άγχος και την κεκτημένη ταχύτητα σε μια γυναίκα φαντάζουν ανεπανόρθωτες.
Όλα αυτά όμως σου δίνουν τη δύναμη και το σθένος να διαβάζεις ακόμη περισσότερο, να αποκτάς σεβαστή προσωπικότητα ενός διαιτητή με ήθος και αξιοπρεπή παρουσία σε κάθε επόμενο αγώνα που συμμετέχεις. Και επειδή ο σεβασμός είναι προσωπικό στοίχημα για μένα η πορεία μου με έκανε να ενταχθώ στο σύνολο των ανδρών και ειλικρινά δεν έχω μέχρις στιγμής κανένα παράπονο σεβασμού από τις ομάδες που έχω διαιτητεύσει. Μηδαμινά συμβάντα έχω να θυμάμαι που μπορεί να αισθάνθηκα πειραγμένη και έχω καταλήξει ότι ο σεβασμός δεν επιβάλλεται με τη στολή αλλά κερδίζεται με το χαρακτήρα και τη γνώση».
Samostoday: Πως αντιδράς όταν άτομα «ανώνυμα» από την κερκίδα μπορεί να σε βρίσουν και μερικές φορές χυδαία;
Αλίκη Ρίγλη: «Όταν αποφάσισα να γίνω διαιτητής αυτόματα προσπάθησα με κάθε τρόπο να διαχειριστώ το χαρακτήρα μου και να αποκτήσω γερό στομάχι. Οι μέντορές μου πολλές φορές με συμβούλευαν να μην ακούω, να μη βλέπω και να μην αντιδρώ σε οποιοδήποτε καυστικό σχόλιο που μπορεί να ειπωθεί κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή δυσκολεύτηκα αρκετά λόγο ότι ως χαρακτήρας δε σηκώνω μύγα στο σπαθί μου και δε σας κρύβω ότι κάποιες φορές προσπαθούσα να αφουγκραστώ τι είπε ποιος και γιατί χωρίς όμως αντίδραση.
Έπειτα σκεφτόμουν λεπτομερώς τις φάσεις του αγώνα και έκανα απολογισμό καταλήγοντας πολλές φορές στο συμπέρασμα ότι αυτό που συμβαίνει στην κερκίδα έχει καθαρά ψυχολογικό χαρακτήρα και δεν ταυτίζεται τις περισσότερες φορές με τις αποφάσεις μου. Όπως προείπα είναι δύσκολο σε ένα γήπεδο που «βράζει» να αγωνίζεται γυναίκα. Είναι κόκκινο πανί από τη φύση της διότι δύσκολα την αποδέχονται, άρα στόχος της είναι να παίζει σωστά. Ευτυχώς όμως η λέξη χυδαία σε μένα είναι άγνωστη διότι δε χρειάστηκε ποτέ να την αντιμετωπίσω, καθώς επίσης και ρατσιστικά σχόλια περί φύλου. Με το πέρασμα των χρόνων έμαθα να μπαίνω στον αγωνιστικό χώρο, να επικεντρώνομαι στην κάθε φάση του παιχνιδιού και να ξεχνάω στην κυριολεξία ότι υπάρχει κερκίδα.
Άλλωστε κάτι επιπλέον που έχω παρατηρήσει να συμβαίνει είναι ότι ο κόσμος δεν είναι πάντα ενημερωμένος για τις νέες οδηγίες που προκύπτουν σε κάθε αγωνιστική σεζόν και αφορούν τροποποιήσεις των κανόνων του παιχνιδιού καθώς επίσης και ότι αφορά το πειθαρχικό του κομμάτι.
Οι διαιτητές οφείλουν να τις γνωρίζουν και να τις εφαρμόζουν με συνέπεια, έτσι κάποια πιθανά σχόλια να προκύπτουν είτε λόγο άγνοιας είτε για παράδειγμα σε περιπτώσεις παράβασης off side ο φίλαθλος πολλές φορές αντιλαμβάνεται την κατάληξη της μπάλας και όχι από όπου ξεκίνησε η φάση προώθησής της. Έτσι δεν παρεξηγώ την οποιαδήποτε αντίδραση της κερκίδας και στεναχωριέμαι μόνο για πιθανά δικά μου λάθη που οφείλω να μην επαναλαμβάνω».
Samostoday: Νομίζεις ότι μια γυναίκα διαιτητής χάνει αρκετά από τη θηλυκότητά της όταν φορά τη στολή του διαιτητή;
Αλίκη Ρίγλη: «Δεν πρέπει ποτέ να μεταφέρεται η ιδιότητα της στην προσωπική της ζωή. Όταν υπάρχει θηλυκότητα ότι και να φορέσει μία γυναίκα δεν χάνεται ακόμη και όταν περνάει το κατώφλι του αγωνιστικού χώρου. Σεβόμενη όμως τη στολή που φοράει θα πρέπει να την απασχολεί το γεγονός ότι καλείται σε δευτερόλεπτα για τη λήψη αποφάσεων που κρίνουν το αποτέλεσμα ενός αγώνα. Σε καμία περίπτωση και για κανένα λόγο εκείνη τη στιγμή δεν την αφορά να προβάλλεται η θηλυκότητά της διότι θέλει να τη σέβονται καθαρά για την ιδιότητά της. Όταν φύγει από το γήπεδο φυσικά αφήνει πίσω της την ιδιότητα διαιτητής και παραμένει η γυναίκα».
Samostoday: Ένας διαιτητής χρειάζεται να έχει παίξει ποδόσφαιρο ή δεν είναι κάτι σημαντικό; Πως μπορεί να μπει στη ψυχολογία του ποδοσφαιριστή;
Αλίκη Ρίγλη: «Ο καλύτερος και αντικειμενικότερος διαιτητής όπως μας έλεγαν και στη σχολή διαιτησίας είναι αυτός που δεν έχει παίξει ποτέ στη ζωή του μπάλα». Ένας διαιτητής που έχει παίξει μπάλα θεωρώ ότι είναι ελαστικότερος στον έλεγχο πειθαρχικών παραβάσεων διότι σκέφτεται πρώτα ως παίκτης. Ένας διαιτητής που βασίζεται η γνώση του για το ποδόσφαιρο αποκλειστικά και μόνο στον κανονισμό γίνεται αυτόματα αντικειμενικότερος κριτής των φάσεων ενός αγώνα. Το σημαντικότερο είναι ο διαιτητής να αντιλαμβάνεται την πρόθεση του κάθε παίκτη, έτσι μπορεί να εισβάλλει και στην ψυχολογία του. Σε αυτό που επιμένω εγώ περισσότερο είναι να τηρείται το fairplay σε έναν αγώνα και οι αποφάσεις μου βασίζονται σε αυτό. Πιστεύω ότι η ψυχολογία του παίκτη είναι εμφανής από τη συμπεριφορά του εντός του αγωνιστικού χώρου, από τον τρόπο που παίζει και φυσικά από το σεβασμό που διαθέτει απέναντι στους αντιπάλους του, τους συμπαίκτες του και στις αποφάσεις του εκάστοτε διαιτητή».
Samostoday: Τα τελευταία χρόνια ανθεί και το γυναικείο ποδόσφαιρο. Γιατί οι γυναίκες έχουν «εισβάλλει» και σ’ αυτόν το χώρο;
Αλίκη Ρίγλη: « Τα τελευταία χρόνια το γυναικείο ποδόσφαιρο ανθεί στην Ελλάδα. Από το 1900 στη Μεγάλη Βρετανία έχει τεράστια φήμη- ανάπτυξη και απ’ όσο έχω διαβάσει η κερκίδα γέμιζε με 50.000 θεατές εκείνη την εποχή. Στην Αγγλία, στον Καναδά και σε άλλες χώρες, πραγματοποιούνται τεράστιες διοργανώσεις με ιδιαίτερα καταξιωμένες παίκτριες που άνετα μπορούν να συγκριθούν με Παγκοσμίου φήμης άντρες ποδοσφαιριστές.
Δεν θεωρώ λοιπόν ότι «εισβάλουν», απλά επιλέγουν να δοκιμάσουν το διαφορετικό, το ακατόρθωτο στα μάτια των ανδρών . Θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν πιστεύω ότι αποτελεί ανδρικό προνόμιο. Όσοι το πιστεύουν τότε θα πρέπει να αποκλείσουν τις ελληνικές γυναικείες διακρίσεις και από άλλα εξίσου σκληρά «ανδρικά» αθλήματα όπως τις πολεμικές τέχνες, την πάλη, το σούμο, την άρση βαρών καθώς και αθλήματα στίβου. Εν συνεχεία να αποκλείσουμε τις γυναίκες και από «ανδρικά» επαγγέλματα. Ο αθλητισμός δεν έχει χρώμα, φύλο και ταμπέλες, παρά μόνο δεξιότητες και ικανότητες. Οφείλω όμως να παραδεχτώ ότι περισσότερη εμπειρία και ενδιαφέρον για το χώρο διακατέχει τον πληθυσμό των αντρών».
Samostoday: Σκέφτεσαι να πας και σε μεγαλύτερη κατηγορία για διαιτητής ή αρκείσαι μόνο στα τοπικά πρωταθλήματα;
Αλίκη Ρίγλη: «Ένας χαρακτήρας σαν και το δικό μου δεν επαναπαύεται ποτέ. Επιδιώκω πάντα στη ζωή μου με ότι καταπιάνομαι να το εξελίσσω προς το καλύτερο δυνατό που μπορώ. Σίγουρα όμως οι φιλοδοξίες μου να ανταποκρίνονται με την πραγματικότητα. Τη φετινή σεζόν η ΕΠΣ Σάμου και ο πρόεδρός μας κ. Νικόλαος Βακάλης μου έδωσαν την ευκαιρία να αγωνιστώ στη Β’ Εθνική κατηγορία Γυναικείου Πρωταθλήματος. Μέχρι στιγμής ακούω εξαιρετικά σχόλια και επιθυμώ να φανώ αντάξια της εμπιστοσύνης του. Παρόλα αυτά το όνειρο κάθε Διαιτητή είναι να γίνει Διεθνής που για μένα είναι σίγουρα άπιαστο. Δεν υποτιμώ όμως ποτέ τις κατηγορίες που παίζω διότι πάντα μου προσφέρουν κάτι παραπάνω και μου αρέσει».
Samostoday: Υπάρχει άλλη μία γυναίκα που διαιτητεύει στα τοπικά πρωταθλήματα. Ποια είναι η σχέση μαζί της; Έχετε διαιτητεύσει ποτέ μαζί;
Αλίκη Ρίγλη: «Ναι υπάρχει και είναι πολύ θετικό αυτό. Η σχέση μου μαζί της είναι καλή και τυπική. Δεν έχουμε αναπτύξει φιλία μεταξύ μας προφανώς λόγο της απόστασης του τόπου διαμονής μας. Πάντα όμως τη σέβομαι και τη θεωρώ πολύ καλή διαιτητή. Έχω αγωνιστεί ελάχιστες φορές μαζί της αλλά η συνεργασία μας ήταν άψογη. Δεν έχω να θυμάμαι κάτι αρνητικό, φαίνεται ότι έχει εμπειρία και καλή γνώση του αντικειμένου».
Samostoday: Τι δείχνεις πιο εύκολα μια κόκκινη κάρτα ή έναν καταλογισμό πέναλτι;
Αλίκη Ρίγλη: «Καμία απόφαση δεν είναι εύκολη και καμία παράβαση δε μπαίνει σε ζυγαριά. Όλα εξαρτώνται από την πρόθεση του παίκτη, ο οποίος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τις πράξεις του. Ο ΚΑΠ ξεκάθαρα περιγράφει τις συνέπειες και εγώ σε κάθε περίπτωση είμαι αρμόδια να τον εφαρμόσω».
Samostoday: Κατά τη διάρκεια του αγώνα ο διαιτητής πρέπει να εξηγεί για ποιο λόγο πήρε την όποια απόφαση;
Αλίκη Ρίγλη: «Σε καμία περίπτωση. Ο ΚΑΠ είναι ξεκάθαρος και γνωστός σε όσους τον γνωρίζουν. Αν υπάρχει αμφιβολία δίνει τη δυνατότητα στον αρχηγό της ομάδας να δηλώσει οποιαδήποτε δυσαρέσκεια στο φύλλο αγώνος. Αν μπει ένας διαιτητής σε αυτή τη διαδικασία αρχίζουν αναμφίβολα οι προστριβές και θα βρεθεί άμεσα εκτεθειμένος».
Samostoday: Η Αλίκη τι κάνει τις ελεύθερες ώρες της;
Αλίκη Ρίγλη: «Η Αλίκη προσπαθεί να αξιοποιεί τον ελεύθερο χρόνο που δεν έχει (χαχαχαχα) με διάφορες δραστηριότητες. Ως εκπαιδευτικός φροντίζω να είμαι πάντα προετοιμασμένη γι’ αυτό διαβάζω πολύ, μου αρέσει να κάνω σπουδές σε διάφορα αντικείμενα που μου αρέσουν. Τη δεδομένη χρονική περίοδο παρακολουθώ τη σχολή Κομμωτικής & Αισθητικής του Εσπερινού ΕΠΑΛ, ασχολούμαι με τα σκυλάκια μου, με τον αθλητισμό και πάνω απ’ όλα είμαι παιδί της παρέας, γι’ αυτό φροντίζω όσο μπορώ να συναντώ τους φίλους μου και να περνάω όμορφες στιγμές.
Samostoday: Ποδοσφαιρικό παπούτσι ή γόβα στιλέτο; Στολή ρεφ ή ολόσωμο φόρεμα με μυστηριώδη μπούστο; Να σε φωνάζουν ρεφ ή κοπελιά;
Αλίκη Ρίγλη: «Ποδοσφαιρικό παπούτσι μόνο εντός του γηπέδου. Φυσικά και γόβα στιλέτο τις υπόλοιπες ώρες. Η στολή ρεφ αποκλειστικά στον αγωνιστικό χώρο και όσο για το φόρεμα χωρίς μυστήριο μπούστο ως γυναίκα το προτιμώ σαφώς περισσότερο. Και τα δύο είναι τα σήματα κατατεθέν της θηλυκότητας που προείπαμε και αποτελούν από μόνα τους μυστήριο . Για το ρεφ ως τίτλος με τιμά ιδιαίτερα, το κοπελιά ούτε καν το διαπραγματεύομαι. Σε καμία γυναίκα δεν πιστεύω ότι αρμόζει η προσφώνηση «κοπελιά»».
Samostoday: Τι έχεις κερδίσει μέχρι στιγμής από το ποδόσφαιρο;
Αλίκη Ρίγλη: «Πάρα πολλά πράγματα. Γνώρισα αρκετούς αξιόλογους ανθρώπους που με κάποιους μας συνδέει μία πολύ καλή φιλία, κέρδισα την εκτίμηση, το σεβασμό και την εμπιστοσύνη αρκετών φιλάθλων, αξιόλογων παικτών και παραγόντων, απέκτησα καλή εμπειρία στον τομέα του ποδοσφαίρου, έμαθα να διαχειρίζομαι τον εαυτό μου καλύτερα σε θέματα πειθαρχίας, και γενικά να αξιοποιώ κάθε σαββατοκύριακο το χρόνο μου με κάτι που αγαπώ πολύ και με διατηρεί σε φόρμα».
Samostoday: Η σχέση σου με τους άνδρες διαιτητές στο σύνδεσμο της Σάμου πως είναι; Κάποιοι σφυρίζουν σε μεγαλύτερες κατηγορίες. Τους ρωτάς για τι όποιες καταστάσεις αντιμετωπίζουν;
Αλίκη Ρίγλη: «Σχετικά καλή και τυπική. Δεν ταιριάζω με όλους τους χαρακτήρες αλλά προσπαθώ όσο μπορώ να συνεργάζομαι και να διαθέτω ομαδικό πνεύμα. Πιστεύω ότι πάντα προσπαθούμε στα πλαίσια της συνεργασίας μας να γινόμαστε ομάδα αφήνοντας στην άκρη την ανομοιογένεια του χαρακτήρα μας.
Υπάρχουν αρκετοί αξιολογημένοι από το σύνδεσμο που αγωνίζονται σε Εθνικές κατηγορίες και τους σέβομαι, εκτιμώ πολύ και πάντα ακούω τι έχουν να μου πουν από τις εμπειρίες τους σ’ αυτές.»
Samostoday: Τι θα ήθελες να συμβουλέψεις τα νέα κορίτσια που πιθανόν θα ήθελαν να γίνουν διαιτητές;
Αλίκη Ρίγλη: «Αν το σκέφτονται έστω και λίγο να το τολμήσουν. Για να το έχουν σκεφτεί πιθανότατα θα τους αρέσει. Είναι αρκετά δύσκολο μα τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Με διάβασμα, προπόνηση, θέληση, ήθος και σοβαρότητα δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Και όπου μπορώ να βοηθήσω εγώ τα κορίτσια αυτά είμαι διαθέσιμη».
Samostoday: Τι θέλει η Αλίκη από το 2018;
Αλίκη Ρίγλη: «Υγεία πάνω απ’ όλα σε μένα, στην οικογένειά μου και σε όλο τον κόσμο γιατί τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό στη ζωή, περισσότερη δύναμη για μόνο καλές διαιτησίες και γιατί όχι σε υψηλότερες κατηγορίες».
Αυτή ήταν η κα Αλίκη Ρίγλη που διαιτητεύει ποδοσφαιρικούς αγώνες. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην Τζια αποσπασμένη από το Υπουργείο Παιδείας και διδάσκει σε σχολείο το μάθημα της πληροφορικής. Ελπίζουμε γρήγορα να την έχουμε κοντά μας.
Αλέξης Κομνηνός
