Όταν το 2019 κλήθηκα να υπηρετήσω, αρχικά ως ειδικός και έπειτα ως γενικός γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, η εικόνα του μεταναστευτικού στη χώρα μας διαγραφόταν ζοφερή: 100.000 αιτούντες άσυλο στοιβάζονταν σε περίπου 100, ανεπαρκείς ποιοτικά, δομές φιλοξενίας, όπου επικρατούσε ασυδοσία και υπήρχε έντονο το αίσθημα της ανασφάλειας.
Στα ελληνικά νησιά υπήρχε υπερπληθυσμός μεταναστών, η δομή της Μόριας στη Λέσβο αριθμούσε 20.000 άτομα, χαρακτηριζόταν από MME και διεθνείς οργανισμούς ως ζούγκλα και η χώρα μας δεχόταν τα πυρά της EE για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και τις συνθήκες υποδοχής αιτούντων άσυλο.
Η πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης από το 2015 ως το 2019 ήταν τέτοια που όχι μόνο λειτουργούσε ως παράγοντας έλξης μεταναστών στην Ελλάδα αλλά επέτρεπε στη γείτονα Τουρκία να εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό και να κάνει τη χώρα μας άθυρμα στα χέρια της.
Σήμερα, ο πληθυσμός των μεταναστών στις 32 δομές της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης δεν ξεπερνά τα 18.000 άτομα και τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου έχουν αποσυμφορηθεί πλήρως, με το σύνολο των μεταναστών σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο να μην υπερβαίνει τα 3.500 άτομα.
Οι αιτούντες άσυλο διαβιούν πλέον σε δομές που υπερκαλύπτουν τα ευρωπαϊκά ελάχιστα ως προς τις συνθήκες διαβίωσης και ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
To υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου αντιμετώπισε με επιτυχία μια δύσκολη εξίσωση που περιλάμβανε, πέραν των μεταναστευτικών ροών, τη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού και η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε με επιτυχία την απόπειρα της Τουρκίας να δημιουργήσει κρίση στον Έβρο τον Φεβρουάριο του 2020.
Πώς άλλαξε λοιπόν άρδην η εικόνα του μεταναστευτικού στη χώρα μας Στην πολιτική δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Πίσω από τη σημερινή εικόνα υπάρχει μακροχρόνιος σχεδιασμός και άξονες πολιτικής, τους οποίους ακολουθήσαμε πιστά ακόμα και όταν αυτό ήταν κοπιώδες.
Εν συντομία: Επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες ασύλου. Ο μέσος όρος των δυο ετών για τη λήψη πρωτοβάθμιας απόφασης το 2019, έπεσε σε λιγότερο από έξι μήνες το 2022, γεγονός που βοήθησε τα μάλα στην αποσυμφόρηση των δομών και στο ξεκαθάρισμα του μεταναστευτικού πληθυσμού που έχει δικαίωμα παραμονής στη χώρα.
Επιτηρήθηκαν επαρκώς τα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της χώρας. Οι περισσότεροι από 700 μετανάστες που τα διέσχιζαν καθημερινά το 2019, έχουν πλέον πέσει σε λιγότερους από 200 ημερησίως. Το μήνυμα υπήρξε σαφές τόσο προς τους διακινητές όσο και προς την τουρκική κυβέρνηση.
Έγινε χρηστή διαχείριση ευρωπαϊκών και κρατικών πόρων. Οι δομές πρώτης γραμμής στα νησιά και στον Έβρο κατασκευάστηκαν εκ νέου, αναβαθμίστηκαν ή είναι τώρα σε διαδικασία αναβάθμισης με ευρωπαϊκά κονδύλια. Πληρούν όλες τις σύγχρονες, ελάχιστες ευρωπαϊκές προδιαγραφές και έχουν γνώμονά τους την ασφάλεια φιλοξενούμενων, εργαζόμενων και τοπικών κοινωνιών.
Η χώρα, από μαύρο πρόβατο της Ευρώπης ως προς το μεταναστευτικό, δέχεται πλέον τα συγχαρητήρια της EE. Η μακρόχρονη, στοχευμένη πολιτική, μακριά από τη λογική του πολιτικού κόστους αποδίδει καρπούς.
Γιατί το μεταναστευτικό θα είναι πάντα παρόν και συχνά απρόβλεπτο, ωστόσο τα τρία τελευταία χρόνια ανοίξαμε τον δρόμο που οδηγεί στη νηφάλια και συστηματική διαχείρισή του.
«ΤΑ ΝΕΑ»
